Het Valkeniersplein was vroeger een deel van het Ginnekens ‘Oranjerondje’ en heette Nassauplein.



1. De Wilhelminastraat (Ginnekenweg) tussen het Oranjeplein en de Kalishoek. Indertijd aan weerskanten met grote statige bomen die in de jaren zestig zijn omgehakt.
Nu we het toch over het Valkeniersplein hebben met Albert Heijn als een van de toonaangevende winkels (ga hiervoor naar het hoofdstuk Ginnekens Nieuwsblad) vertellen we u gelijk iets over het indertijd zo genoemde ‘Ginnekens Oranjerondje’. Je moet dan wel op de hoogte zijn van de oude Ginnekense straatnamen. We bedoelen dan de straatnamen van voor de annexatie van het dorp Ginneken in het jaar 1942. Het Nassauplein (Valkeniersplein) maakte toen ook deel van uit van het 'Oranjerondje'.

Op een zwoele zomeravond was het wandelen van het ‘Oranjerondje' zeer in trek en erg plezierig. Langs veel Ginnekense straten stonden toen nog fraaie bomen. Verkeer was er in die tijd in geringe mate, zodat het goed toeven was op straat. Met die sfeer in ons achterhoofd leiden we u in gedachten langs het 'Oranjerondje'. Tussen haakjes noemen we de straatnamen die nu in gebruikelijk zijn. We beginnen de wandeling op het niet meer bestaande maar in de volksmond nog steeds zo genoemde Oranjeplein.

Ook een gedenkteken voor het 25-ste regeringsjaar van Koningin Wilhelmina…

We lopen de Wilhelminastraat (Ginnekenweg) in tot aan de Julianastraat (Dillenburgstraat). Wandelend door de Julianastraat komen we op het Nassauplein (Valkeniersplein) om vervolgens via de Prins Hendrikstraat weer op het Oranjeplein te komen. Het ‘Oranjerondje’ dus. Het was vanzelfsprekend toen in 1923 naar een plaats voor een gedenkteken werd gezocht in verband met het 25-ste regeringsjaar van Koningin Wilhelminanaar dat ergens aan het 'Oranjerondje' zou moeten zijn. Het al aanwezige pleintje op de hoek Prins Hendrikstraat/Gaffelstraat was daar zeer geschikt voor. Het leek er al voor te zijn aangelegd. Het feestcomité dat werd voorgezeten door de Ginnekenaar A. Diemont was snel klaar met de keuze. Het gemeentebestuur van de gemeente Ginneken en Bavel stemde daar onmiddellijk mee in. Op 29 september 1923 plantte de Ginnekense burgemeester Jhr. Mr. Th. Serraris er de zo genoemde ‘Wilhelminaboom’, omringd met een fraai smeedijzeren hek.

Dagblad De Stem bestond toen nog niet en er was net elektriciteit…

De exacte datum van het jubileum van Koningin Wilhelmina was 6 september 1923. In Breda vonden er op die dag grote festiviteiten plaats. Waarom de activiteiten in het Ginneken pas op 29 september werden gehouden, is niet meer te achterhalen. Maar op die zaterdag barstte de feestelijkheden er in ongekende hevigheid los. Dagblad De Stem bestond toen nog niet, wel de 'Bredasche Courant'. Die plaatste de andere dag een uitgebreid verslag over wat er in het Ginneken was gebeurd. Onder de kop ‘Jubileumfeesten in het Ginneken’ schreef de journalist: “Ook Ginneken heeft niet achter willen blijven en heeft op waardige wijze het Regeringsjubileum van Hare Majesteit Koningin Wilhelmina gevierd. Nadat de feestelijkheden waren ingezet met het luiden der klokken en een reveille van trompetters te paard, maakte de K. E. Harmonie “Concordia" een muzikale wandeling door het dorp, dat feestelijk was versierd”.

“Om tien uur had de officiële ontvangst plaats van het Uitvoerend- en Erecomité ten raadhuize door het gemeentebestuur. De Burgemeester Jhr. Mr. Th. Serraris sprak de aanwezigen toe. Hij wees op het gewicht van dezen dag en bracht vervolgens hulde aan de Commissieleden voor de moeite die zij hadden gedaan om het feest te doen slagen. In het bijzonder dacht spreker hierbij aan den voorzitter van het Uitvoerend Comité den heer A. Diemont die een buitengewone werkzaamheid aan den dag legde. Verder wees spreker op het regeringsbeleid van Hare Majesteit de Koningin die vooral zoo dapper haar wapenspreuk ‘Je Maintiendrai’ gestand deed en onze onafhankelijkheid tijdens den oorlog (de Eerste Wereldoorlog - red.) bewaarde. Hij eindigde met een driewerf , “Leve de Koningin”. Nadat de heer Diemont namens het Comité zijn dank uitgebracht had las de burgemeester een telegram voor dat door de gemeente aan Hare Majesteit was gezonden”.

Een bloemencorso en elektrisch verlichte praalwagens in het Ginneken…

“Na een defilé der Ginnekensche vereenigingen, corporaties en vele schoolkinderen werd gezamenlijk naar de Prins Hendrikstraat getrokken waar het planten der herinneringsboom plaats zou hebben. Dit geschiedde na het voorlezen der oorkonde die tusschen de wortels van den boom gestoken werd. Onder de tonen van het Wilhelmus werd den boom geplaatst. De heer Diemont droeg daarna den boom over aan het bestuur der gemeente en bracht dank aan allen, die mede gewerkt hadden om het mogelijk te maken dit fraaie monument te plaatsen. De Burgemeester aanvaardde namens de gemeente het gedenkteeken en antwoordde in welgekozen woorden. Hij bracht hulde aan de ontwerper en uitvoerders van dit werk, de heren Bilsen, Brouwers en Bakker. Spreker hoopte dat na jaren en jaren deze boom nog zal getuigen van de Oranjegezindheid van het Ginneken”.

“Nadat het Gemengd Zangkoor en de schoolkinderen eenige liederen ten gehoore hadden gebracht, keerde men terug naar de Markt waar de feestelijke stoet ontbonden werd. 's Middags om half drie trok de grootsche optocht van kinderen met versierde wagens, fietsen enz. rond. Deze optocht was een keurig geheel waarbij vooral het bloemencorso uitmuntte. Onder de wagens en groepen zagen wij er eenige die zeer origineel waren het zien en bewonderen waard. 's Avonds had er een groote, schitterende lichtstoet met een aantal praalwagens plaats. De duizenden en duizenden menschen waren evenals bij de feesten in Breda weer op de been. Niet alleen om den stoet te zien, maar ook om mee te hossen en te springen bij het feest van onzen Koningin. Van den praalwagens noemen wij in de eerste plaats de “Vredesengel" die was versierd met circa 500 electrische lichtjes”.

's Avonds heerste er een zeer gezellige drukte, tot laat in den nacht…

“'s Zondags werden verschillende concerten gegeven terwijl bovendien door verschillende buurtcommissies kinderspelen waren georganiseerd en muzikale wandelingen door de straten werden gehouden. 's Avonds heerschte er een gezellige drukte, tot laat in den nacht. Er is een feest gevierd op een gezellige en amicale wijze. Ginneken mag trotsch zijn op de commissie die de feesten zoo bijzonder goed heeft geregeld.” Tot zover het artikel in de ‘Bredasche Courant’. Sinds 1923 staat het monument, de ‘Wilhelminaboom’, aan het begin van de Gaffelstraat. In het begin van de jaren negentig was het fraaie smeedijzeren hekwerk rond de ‘Wilhelminaboom’ ernstig in verval geraakt en was een doorn in het oog van vooral de bewoners van de Gaffelstraat en hun straatcomité. “We hebben de heer Piet Brouwers van de gemeente, belast met de zorg voor de monumenten in Breda, voorgesteld om het monument een grote opknapbeurt te geven”, vertelde Helen van Oosterhout van comité Gaffelstraat in 1993 ons toen en aldus geschiedde.

Het monument werd opgeknapt, het ‘Oranjerondje’ hield op te bestaan…

Het hekwerk werd door de Ulvenhoutse smid Henk Verdaasdonk flink onder handen genomen. De onderdelen die waren doorgeroest werden vervangen. Ook de vijf schilden die bij het hekwerk horen, werden opgeknapt. Twee schilden moesten worden vernieuwd, daar viel niets meer van te maken. Het ijzerwerk werd gegalvaniseerd en weer netjes opgeschilderd, zodat het monument er weer piekfijn uit ziet. “Onze ‘Oranjeboom‘ staat nu ook op de lijst van gemeentelijke monumenten en wordt verder door de gemeente onderhouden”, vertelde Helen van Oosterhout ons indertijd. Straatcomité Gaffelstraat zal ongetwijfeld een oogje in het zeil houden. En het Ginnekense ‘Oranjerondje’? Daar kwam gelijk met de annexatie van het dorp Ginneken in 1942 abrupt een eind aan. Ginnekense straatnamen die in Breda ook bestonden werden gewoon veranderd. Ook het wandelen van het ‘Oranjerondje’ was niet prettig meer. Daar zorgde het steeds toenemende verkeer wel voor. Voor het artikel: “De komende week is Albert Heijn Valkeniersplein voor een ingrijpende renovatie tijdelijk gesloten”, > klik hier < .

2. Ook in de Julianastraat (Dillenburgstraat) stonden aan weerskanten statige bomen. De foto werd gemaakt ter hoogte van de Postlaan die zich aan de rechterkant bevindt.
3. Kruispunt naar rechts het Nassauplein (Valkeniersplein), links de Julianastraat (Dillenburgstraat) en rechtdoor naar de Prins Hendrikstraat die daarvoor Karnemelkstraat werd genoemd.
4. Het planten van de Oranjeboom vond plaats op 29 september 1923 door de burgemeester van Ginneken en Bavel Jhr. Mr. Th. Serraris.
5. Op zondag 22 juni 1997 kwam de Bredase burgemeester Chr. Rutten naar Ginneken om het gerestaureerde monument opnieuw te onthullen. Links Helen van Oosterhout uit de Gaffelstraat.