Ginneken had gedurende ongeveer honderd jaar een eigen brouwerij voor bruin bier: “De Zwaan”.



1. Het beeldmerk van brouwerij De Zwaan onder de familie Van de Reijt. Ginneken was in 1942 door Breda geannexeerd. Het brouwen van bier werd in die jaren door grote brouwerijen overgenomen, maar vanuit de Raadhuisstraat bleef men de horeca bevoorraden.
In 1840 was Ginneken een welvarend dorp met ca. 4500 inwoners Het had in die tijd diverse industrieën als een fabriek voor het verwerken van lijnzaad, een kunstwolfabriek, een stoommosterdfabriek, een waterleiding en een elektriciteitsbedrijf enz. Ook het toerisme kwam goed van de grond met veel gasten uit binnen- en buitenland voor kuuroord Bad Wörishofen. Rond 1900 ontstonden er grote hotels en veel pensions. En niet te vergeten brouwerijen voor o.a. ‘Oud Bruin Bier’.

Tussen 1840 en 1845 verhuisde de Bavelse bierbrouwer Maassen zijn brouwerijen naar het Ginneken. Op de plaats van het huidige pand Raadhuisstraat 25 bouwde hij een huis voor zijn gezin dat bestond uit drie dochters en een zoon. In 1842 bouwde hij naast zijn woning een mouterij met erachter een brouwhuis. In 1848 werd deze Ginnekense brouwerij feestelijk in bedrijf genomen en produceerde in het eerste jaar 594 vaten bier. De personele bezetting bestond toen uit twee werknemers. De brouwerij droeg (vermoedelijk vanaf het begin) de naam “De Zwaan”.

Vader en zoon Maassen zaten ook jarenlang in het gemeentebestuur…

Vader Antoon Maassen was zevenendertig jaar gemeenteraadslid van de gemeente Ginneken en Bavel. Hij is overleden op 25 december 1870. Zijn enige zoon Jacques nam de brouwerij over en werd ook lid van het gemeentebestuur. Tot aan zijn dood in 1917 was hij wethouder. De productie van de brouwerij was in 1877 opgelopen tot ongeveer 800 vaten bier. Er bestonden toen nog drie brouwerijen in de gemeente namelijk in Heusdenhout, Ulvenhout en Ginneken. In 1892 is het huis Raadhuisstraat 25 verbouwd tot de staat zoals het nu is. Jacques Maassen was ongehuwd en had geen nakomelingen. Na zijn overlijden kwam alles in handen van zijn nicht. Deze verkocht alles aan brouwer Buijs maar die ging in 1920 failliet.

In 1920 kocht de Belgische brouwer Felix Stoffels de failliete boedel en hield deze nog drie jaar in bedrijf. In 1923 werden het huis en de brouwerij opnieuw via een openbare veiling te koop aangeboden. Victor van de Reijt van molen ‘Het Fortuyn’ aan de Zandstraat (Kerkhofweg), bij oudere Ginnekenaren nog wel bekend, kocht de zaak op. Van huis uit was hij molenaar en graanhandelaar en had het meeste belang bij het herenhuis aan de Raadhuisstraat. Maar brouwerij ‘De Zwaan’ bleef echter door de bekwaamheid van de twee knechten in bedrijf. Het bier wat in de brouwerij ‘De Zwaan’ gebrouwen werd, was bovengistend. Het had een donkere kleur en was vrij zoet. Het bier werd verkocht onder de naam “Ginneken’s Oud Bruin”. Later werd er ook “Zwaantjes bier” gebrouwen.

De cafés in Ginneken, Ulvenhout, Bavel en Breda namen het bier af…

De toenmalige cafés De Vrachtwagen en Marktzicht op de Ginnekenmarkt, Jan van Besouw op het Oranjeplein, De Gouden Leeuw in de Dillenburgstraat en vele andere, betrokken het bier van Victor van de Reijt. De hoogste productie was 88 brouwsels van 35 hl waarvoor twee maal per week gebrouwen moest worden. Het bier werd bij de cafés afgeleverd in tonnen van160 liter, vaten van 80 liter, kinnekes van 40 liter of achtjes van 20 liter. Het vervoer gebeurde in die dagen met paard en wagen. Later werd er ook gebotteld in beugelflessen en flessen met kroonkurk. In de Tweede Wereldoorlog waren grondstoffen als gerst erg schaars, waardoor de grote brouwerijen veel productiecapaciteit over hadden. Om toch aan de gang te kunnen blijven trokken de grote brouwerijen de productie van hun kleinere vakbroeders naar zich toe.

Hierdoor kwam in 1942 een eind aan brouwerij De Zwaan. Men bleef wel bier en frisdranken verkopen, maar die werden door de grote bedrijven aangeleverd. Victor van de Reijt sr. is in 1965 overleden. Zijn zoon Andreas bestierde al vanaf 1930 de brouwerij. In 1987 werden de brouwerij en de mouterij helaas gesloopt. Enkele bijgebouwen achter het herenhuis zijn bewaard gebleven zoals stal, koetshuis en washuis. In een van de voormalige productieruimtes (zie foto) zijn later appartementen gebouwd. Het herenhuis staat er nog steeds in volle glorie. - Jan Schellekens -

2. Vlak na de Eerste Wereldoorlog kocht Felix Stoffels in 1920 de Ginnekense brouwerij hoek Raadhuisstraat/Bavelselaan. Direct startte hij weer de productie van het bekende ‘Oud Bruin Bier’ en bracht het met advertenties onder de aandacht van het publiek
3. Het nog aanwezige statige herenhuis in de Raadhuisstraat 25 met rechts daarvan (foto 4) een van de bedrijfsgebouwen van de voormalige brouwerij. Later zijn daar appartementen in gebouwd.
4. In de voormalige ruimte van de Ginnekense brouwerij De Zwaan zijn later appartementen gekomen. Achter de gebouwen werden huizen gebouwd die samen het Fortuinhof vormen.