De braderie werd vroeger door het Ginneken zelf georganiseerd en al vanaf het begin druk bezocht.
“Wanneer op woensdag 2 september het zomerfestival in het Ginneken losbarst, is het al weer 40 jaar geleden dat dit evenement werd opgezet. Toen nog kleinschalig vanuit de Ginnekense winkeliersvereniging met een bescheiden braderie, maar inmiddels uitgegroeid tot de ‘top 10’ van de Bredase evenementenkalender.” Met deze mededeling opende Henny van den Broek van weekblad ‘Nieuw Ginneken’ zijn artikel over het komende Zomerfestival. Netjes verwoord, maar feitelijk onjuist.
In andere publicaties, ook van Stichting Bruisend Ginneken zelf, doet men in zeker zin laagdunkend over het evenement dat in 1969 voor de eerste keer plaatsvond. In het weekblad ‘De Bredase Bode’ vertelde Paul Verberk, voorzitter van de stichting: “Veertig jaar geleden begon het evenement als een simpele braderie”. De ‘Dikke van Dale’ legt het woord simpel uit als: 1. weinig ingewikkeld, eenvoudig, 2. zwak van hersenen, onnozel. Niet erg vriendelijk dus, beter gezegd negatief en onjuist in de richting van de inmiddels overleden initiatiefnemers.
Het idee, nieuw voor Ginneken, was net zo oud als de weg naar Rome…
Dat waren toen Nico Takx, Piet van de Broek, An en Niek van Vegten, Joop Hurkx van de Pelikaan in de Raadhuisstraat en moeder van Leest. Ze stonden ook aan het roer van de winkeliersvereniging Ginneken (de ondernemers in het centrum van Ginneken) en hadden daar ook een winkel. Om een wat juister beeld te schetsen van wat er indertijd in het Ginneken tot stand is gebracht, noemen we hierna enkele feiten die men nu kennelijk is vergeten. De directe combinatie braderie en kermis was in het Ginneken en omstreken de eerste in haar soort. Het idee had men elders in het land opgedaan en was eigenlijk zo oud als de weg naar Rome. In vroeger eeuwen was het houden van een kermis met een braderie (jaarmarkt) een van de hoogtepunten in het jaar, die werd gehouden op de naamdag van de patroonheilige van plaatselijke kerk. In het Ginneken was dat de Heilige Laurentius, van de (oude) kerk aan de Duivelsbruglaan en aan de Ginnekenweg.
Voordat in 1969 de winkeliers in het centrum van Ginneken met de braderie begonnen, organiseerden zij eerst zes jaren achter elkaar een grote Sint-Nicolaasbeurs in het Patronaat (nu zaal Vianden). Behalve in de grote zaal waren er ook verkooppunten in een tent die speciaal voor deze gelegenheid was aangebouwd. Voor de beurs maakte Niek van Vegten de Ginnekense mijlpaal, die wat later ook voor de braderie is gebruikt. Alle in die tijd gehouden Ginnekense evenementen die werden georganiseerd door de winkeliersvereniging, carnavalsorganisatie ’t Lestogenblik en het (jeugd) Comité Ginneken kenmerkten zich op drie punten. Ze werden tot in de details georganiseerd, al het werk werd in eigen beheer gedaan en er was sprake van een grote publieke belangstelling. Daarbij hielpen de drie organisaties elkaar waar dat nodig was. Die was er toen genoeg, bereidwillig en gratis.
Alles werd zelf gedaan, vanaf de feestverlichting tot en met het afbreken…
Van de eigen inzet en de hulp die daarbij werd gegeven, noemen we voor de braderie enkele voorbeelden. Het uit te voeren programma werd door de ondernemers samen besproken en vastgesteld in een algemene ledenvergadering (zie bijgevoegde foto). Een prachtige en unieke feestverlichting werd door de winkeliers zelf vervaardigd en jaren achter elkaar een week vóór de braderie opgehangen. De vaste geluidsinstallatie werd ten behoeve van de braderie door leden van ‘t Lestogenblik gerenoveerd. Zij verzorgden ook vanaf de bovenverdieping van Sint-Frans gedurende de hele braderie achtergrondmuziek en het omroepen van mededelingen. De eerste dag van de braderie werden voor de penningmeester (moeder Van Leest, zij had het erg druk in de eigen winkel) bij de standhouders de pachtgelden afgerekend. Op de laatste avond werden de kramen die zelf moesten worden afgebroken, door leden van ’t Lestogenblik ingenomen en spijkervrij gemaakt.
Maar bovenal trok de braderie evenals de Sint-Nicolaasbeurs vanaf het begin een groot publiek uit de verre omtrek. Het misselijk makende, het zich op de borst kloppende van nu met ‘wij zijn uniek en horen tot de top 10 van de Bredase evenementenkalender en er komen meer dan 80.000 mensen naar de braderie’ bestond toen nog niet. Je vraagt je trouwens af wie dat vaststelt. Vanaf de eerste jaren van de braderie in het Ginneken kwamen er heel veel mensen (zie bijgevoegde foto). Toen in 1994 de organisatie in handen kwam van Organisatiebureau Peen in Eindhoven van Paul Nipius en werd ondergebracht in Stichting Bruisend Ginneken, kwam er een eind aan het meepraten, meebeslissen en meewerken van de ondernemers in het centrum van Ginneken. Ook verloor de braderie haar pure Ginnekense allure. Steeds meer kramen worden nu bemand door handelaren ‘van buiten’. Ook nu prevaleren, anders dan vroeger, vooral de horecabelangen.
Met minachting kijken bestuursleden nu naar de kermis en het verleden…
In 2004 had voorzitter P. Verberk van de Stichting Bruisend Ginneken laten weten dat de kermis een verdere groei van de braderie in de weg stond en dat wat hem betrof een scheiding in de lucht zat. Luc Scholtis, ook bestuurslid van Bruisend Ginneken, noemde de kermis te burgerlijk om samen op te trekken met de braderie. In 2005 en 2006 werd het een gescheiden optreden en een groot debacle. Na een grote ruzie met de gemeente is nu ook de traditionele datum, waarop de kermis in het Ginneken eeuwen lang heeft plaatsgevonden (vanaf de zondag na het patroonsfeest op 10 augustus van de Laurentius) aan de kant gezet. De kermis is nu van negen naar vijf dagen teruggebracht en vindt in het vervolg samen met de braderie plaats in de laatste week van de schoolvakantie. Dat de braderie van vroeger simpel van opzet was, zoals bestuursleden van Stichting Bruisend Ginneken beweren, mag als een belediging worden opgevat van alle harde werkers van toen.
Tekst bij de foto's (voor de foto's klik hieronder op 'overig beeldmateriaal'):
1. De leden van de winkeliersvereniging Ginneken bepaalden ieder jaar samen de gang van zaken voor de braderie en zetten samen de schouders onder al het organisatorische werk dat gedaan moest worden.
2/3. Al vanaf de start van de Ginnekense braderie in 1969 kwam er vijf dagen lang veel publiek naar de braderie. Wellicht meer dan nu het geval is. Maar wie stelt er eigenlijk vast hoeveel mensen er zijn geweest?
4/5. In 2005 en 2006 werden de kermis en de braderie los van elkaar gehouden, het werd een groot debacle. Na ruzie met de gemeente is nu de traditionele datum van de kermis aangepast.